Crisis

Nog steeds hoor je het woord crisis in veel gesprekken en zie je het regelmatig in artikelen langskomen. Al sinds 2008 verkeren we in meerdere of mindere mate in een staat van crisis. Soms uitgesproken door een econoom of andere ‘geleerde’ als de crisis dit keer ècht is vanwege het feit dat er twee kwartalen op rij een daling in de koopkracht is geweest, of een andere macro-economische wetmatigheid. Maar veel vaker wordt het woord gebruikt door mensen die daarmee een legitimatie lijken te hebben om de omstandigheden aan te grijpen voor het niet optimaal zijn van de eigen situatie. Crisis als universeel excuus.

Natuurlijk heeft het effect als de economie niet groeit of zelfs krimpt. Voor mensen die hun baan kwijtraken of erger, kan het enorme gevolgen hebben. Toch bekruipt mij regelmatig het gevoel dat het ook heel vaak als excuus gebruikt wordt om vooral niet zelf verantwoordelijkheid te hoeven nemen voor het eigen succes. Natuurlijk maakt de crisis zaken niet gemakkelijker, maar daarmee niet onmogelijk. Iedereen kan lekker doorfietsen met een stevige wind in de rug, maar forse wind tegen maakt het vooruitkomen niet onmogelijk. Sterker nog, fietsen tegen de wind in maakt je sterker en geeft bij het bereiken van het doel een veel grotere voldoening.

Ik denk wel eens dat we zo gewend zijn geraakt aan vanzelfsprekende groei van de economie, dat het altijd beter en meer kan, dat we niet meer kunnen omgaan met schaarste, weerstand en teruggang. Juist het voorspelbare van de groei die we lange tijd gekend hebben, maakt het lastig om met de huidige omstandigheden om te gaan. Terwijl voorspelbaarheid eigenlijk ongelooflijk saai is. In dat opzicht is de crisis dus een zegen, want het doorbreekt de voorspelbaarheid van het bestaan. Het is dus vooral hoe je aankijkt tegen de huidige situatie, die bepaalt hoe je je erbij voelt; een vervelende onderbreking van het voorspelbare bestaan of een uitdagende mogelijkheid om alles uit de kast te halen om er een succes van te maken.

Ikzelf hou wel van uitdagingen. Ik ga ervanuit dat niets voorspelbaar is en dat de toekomst aan ons is om geweldig te maken. Ook ik heb het afgelopen jaar ondervonden hoe het is om een crisis mee te maken. Weliswaar geen economische, maar daardoor niet minder ingrijpend. Het heeft me diep geraakt wat er in de (social)media allemaal over mij gezegd en geschreven werd. Toch heeft ook deze ‘crisis’ mij de mogelijkheid geboden al mijn vermogens aan te spreken om weer op te staan en door te gaan. Dat heeft kracht energie en heel veel van mijn doorzettingsvermogen gevraagd.

We zijn vaak teveel gefocust op het resultaat en niet op de weg ernaartoe. En ja, als je een paar uur met wind in de rug hebt gefietst, zul je een grotere afstand hebben afgelegd, dan wanneer je dezelfde tijd tegen een forse storm hebt opgebokst. Het eerste geeft dus een groter resultaat, maar in het tweede geval zul je al je vermogens moeten aanspreken, wat uiteindelijk meer voldoening geeft. De ervaring leert namelijk dat activiteiten waar we echt ons best voor moeten doen, waar we al onze vermogens, creativiteit en doorzettingsvermogen voor moeten aanspreken, het beste gevoel opleveren. In dat opzicht is de crisis dus een geschenk, want we moeten alle zeilen bijzetten, alles in onszelf aanspreken en doorgaan wanneer je het gevoel hebt niet meer verder te kunnen. Het resultaat is echter gegarandeerd meer voldoening dan wanneer het je komt aanwaaien.