Visie
Gezondheid is een toestand van balans in fysiek, emotioneel, mentaal, sociaal en spiritueel opzicht (Gezondheidsbalans). Ieder mens beschikt over een zelfhelend vermogen, een vitale levenskracht, die gebruikt kan worden om gezondheid te herstellen of te versterken.
Achtergrond
Gezondheid is een heel fascinerend fenomeen. Waarom wordt de ene mens ziek van een virus, een bacterie of andere externe omstandigheden en de ander niet? Jaren geleden las ik over het werk van Viktor Frankl een Joods Oostenrijkse psychiater die tijdens de tweede wereldoorlog in Auschwitz zag hoe sommige gevangenen niet bestand waren tegen de gruwelen van het concentratiekamp terwijl op anderen dezelfde omstandigheden geen vat leken te hebben. Hij was gefascineerd hoe sommige mensen onder de meest extreme omstandigheden in staat bleken het leven zinvol te maken en ‘gezond’ bleven. Hij beschreef dit in het boek ‘De zin van het bestaan’ wat de basis van de Logotherapie vormt. Het leven van Nelson Mandela is ook een ongelooflijk bewijs van deze kracht als je je beseft onder welke erbarmelijke omstandigheden hij 27 jaar gevangen heeft gezeten. Ook Mandela leek, ondanks de ontberingen, alleen maar sterker en geïnspireerder geworden te zijn. In het boek ‘Remarkable Recovery’ beschrijven Hirshberg en Barash een serie verhalen van kankerpatiënten die op medisch onverklaarbare wijze genezen zijn. Ook hier zie je thema’s terugkomen waar Frankl in zijn boek aan refereerde.
Een intrigerende visie op ziekte en gezondheid is ontwikkeld door prof. Aäron Antonovsky. Deze Amerikaanse socioloog heeft veel onderzoek verricht naar het vermogen van de mens om te reageren op stressvolle gebeurtenissen en de mate waarin deze interactie hen al dan niet ziek maakt. Hij ontwikkelde het begrip ‘Salutogenese’ een visie die zich meer richt op factoren die de menselijke gezondheid en het welzijn ondersteunen in plaats van op factoren die de ziekte veroorzaken, wat bekend staat onder de term Pathogenese. Zijn belangrijkste conclusie was dat er een sterke verbinding is tussen lichaam en geest, waarbij het erom gaat dat iemand het gevoel heeft dat er een samenhang in zichzelf en in het leven is, of wat Viktor Frankl de zin van het bestaan noemde.
Hij verwierp het traditionele-medische model van ziekte en gezondheid als twee strikt onderscheiden toestanden. Hij beschreef de relatie tussen gezondheid en ziekte als een continue variabele aangeduid als het Ease – Dis-Ease Continuüm.
Wanneer iemand zich meer richting ‘Ease’ beweegt, wordt de persoon gezonder. Een beweging de andere kant op maakt iemand steeds mínder gezond, maar de persoon is dan nog niet ziek volgens medische termen. Pas wanneer de ontwikkelingen een grens passeren waardoor ziekelijke verstoring zichtbaar en meetbaar wordt, spreken we van ziekte (Dis-Ease). Terugkijkend ervaren velen dat het proces van minder gezond zijn al langer gaande was.
Salutogenese richt zich niet op hoe ziektes ontstaan (pathogenese) maar gaat op zoek naar de oorsprong van gezondheid, welzijn en kwaliteit van leven en naar de factoren die het ‘gezonde leven’ bevorderen. De focus ligt dus op de capaciteit van een individu om, ondanks allerlei stressvolle gebeurtenissen, gezondheid te ontwikkelen en te behouden, of in geval van ziekte, weer te hervinden. Gezondheid is dus het resultaat van het vermogen om te gaan met de ervaringen, gebeurtenissen en omstandigheden waar iemand tijdens zijn leven mee geconfronteerd wordt.
Zelfhelend vermogen
De mens beschikt over een zeer krachtig zelfhelend of zelfgenezend vermogen. Dit is geen nieuw begrip maar werd al genoemd door Hypocrates (460 – 370 BC), de grondlegger van de moderne westerse geneeskunde Deze natuurkracht wordt gezien als een vitale levenskracht die aanwezig is in ieder mens. Het is een natuurlijke neiging naar gezondheid of ‘heelheid’ en een door de natuur gegeven vermogen tot zelfhandhaving. Het activeren van het zelfhelend vermogen gebeurt op 5 niveaus:
Het lichaam (fysiek)
De gevoelens (emoties)
Het denken (mentaal)
De relaties (sociaal)
De ziel (spiritueel)
Wanneer door welke oorzaak ook op een of meerdere niveaus onbalans ontstaat, kan dit het zelfhelend vermogen ondermijnen en kan de gezondheid onder druk komen te staan.
Mijn zoektocht naar gezondheid
Al sinds mijn jeugd ben ik zeer geïnteresseerd in gezondheid en de kracht van de menselijke geest. Met vallen en opstaan heb ik ervaren hoe lastig het is om in de hectiek van het ‘echte leven’ gezond te blijven. Stevige ambities, jong gezin, tomeloze energie, carrière, huwelijk, opbouwen eigen bedrijf, tijd voor jezelf etc. Het behoeft geen uitleg dat dat niet altijd vanzelf ging en meerdere keren liep ik snoeihard tegen muren aan.
Het Unleash The Power Within seminar van Anthony Robbins heeft me veel inzichten gegeven over de kracht van overtuigingen en hoe die ingesleten conditioneringen voor een belangrijk deel ons handelen bepalen. Maar vooral ook hoe onze overtuigingen ons niet altijd de juiste dingen laten doen en daarmee onze gezondheid kunnen ondermijnen.
Mijn nieuwsgierigheid maakt dat ik heel graag op zoek ga naar het onbekende. Ik zie mijn lichaam als mijn laboratorium om zaken in te ontdekken, waarbij mijn bevindingen daarbij uiteraard niet één op één voor anderen gelden. Uitdagingen op fysiek, mentaal en spiritueel vlak hebben me telkens doen beseffen dat grenzen vooral tussen onze oren zitten als resultante van onze overtuigingen en dat we de kracht en samenhang van lichaam en geest nog heel beperkt begrijpen. Bij elke nieuwe ontdekking realiseer ik me telkens weer dat ik vooral meer vragen heb. Mijn zoektocht naar de betekenis van ziekte en gezondheid is nog volop ‘work in progress’ en blijft me mateloos intrigeren. Trainingen in pathologie, fysiologie, NLP, Effectief Coachen, Reiki, Silva Mind Control, Mindfulness, Touch of Matrix, Bengston Energy Healing Methode en de Wim Hof Methode hebben me geleerd het samenspel tussen lichaam en geest telkens te verfijnen.
Op verschillende vlakken heb ik de grenzen van wat mogelijk is opgezocht. Naast fysieke en mentale uitdagingen heb ik ook veel ervaring met het overdragen van kennis en inspiratie. Ik heb 25 jaar ervaring als trainer/coach in het bedrijfsleven en ook in mijn rol als initiator en inspirator van Alpe d’HuZes heb ik mijn kennis en inspiratie gedeeld om anderen te helpen hun mogelijkheden te ontdekken.
Wat mij echter het meest gevormd heeft, zijn mijn ervaringen met vele prachtige mensen die ik door de jaren heb ontmoet die te maken kregen met ernstige beperkingen in hun gezondheid. Hun zoektocht naar genezing, hun hoop en wanhoop, hun verdriet en hun liefde, kracht en onmacht, hebben me meer dan wat ook doen beseffen dat mijn levensmissie is te blijven zoeken naar de vraag hoe we beter kunnen omgaan met ziekte, maar meer nog met gezondheid.
Aanpak
Veel van de behandelingen in de gezondheidszorg zijn gericht op het bestrijden van ziekte. Ik kies er met mijn aanpak voor om juist de focus te leggen op het herstellen van de ‘Gezondheidsbalans’. Understanding Health is een integrale aanpak gericht op de 5 niveaus/aspecten van gezondheid:
- Fysiek
- Emotioneel
- Mentaal
- Sociaal
- Spiritueel
Het programma zal zeker geen ‘one size fits all’ zijn, maar sterk afgestemd worden op het individu. Een aantal elementen zullen zeker onderdeel uitmaken van het programma aangezien ze fundamenteel zijn voor een goede gezondheid.
Thema’s die aan de orde komen zijn:
- gezonde voeding;
- de kracht van vasten;
- gezond bewegen, ervan genieten;
- loslaten oude emoties;
- zin van het leven;
- anders omgaan met mind-body connectie;
- stilte;
- meditatie;
- energy healing;
- verantwoordelijkheid nemen;
- uitbannen van stress;
- meester zijn over je eigen leven, zelfvertrouwen;
- eigenwaarde;
- maken van gezonde keuzes.
Het programma zal bestaan uit groepssessies, waarin we ervaringen kunnen delen, ideeën uitwisselen en elkaar kunnen steunen en inspireren, maar ook uit individuele sessies waarin persoonlijke thema’s opgepakt en uitgewerkt worden.
Ik geloof sterk in een eclectische aanpak, niet de methode staat centraal, maar het individu in zijn/haar omgeving. Samen zullen we de best passende methodes kiezen om tot een ultieme gezondheid te komen.
Het programma gaat 12 maanden duren, waarbij de intensiteit en exacte invulling per individu bepaald zal worden. De eerste stap is het zoeken naar de kracht en kwetsbaarheden in ieders gezondheid. Van daaruit volgt het traject van werken aan de optimale balans in de 5 aspecten van gezondheid.
Behandelingen tijdens deelname programma
Ieder maakt zijn/haar eigen keuze om welke behandeling dan ook te ondergaan tijdens de deelname aan Understanding Health. Dit programma richt zich op het versterken van de gezondheid en niet op het bestrijden van ziekte. Reguliere of alternatieve behandelingen vinden plaats in overleg met daartoe bevoegde artsen. Ik doe daar geen enkele uitspraak over en geef geen advies om een behandeling wel of niet te volgen. Uiteraard zullen interventies waar nodig ingepast worden in behandelschema’s zodat ze niet conflicteren.
Voor wie
Het Ultimate Health Program is voor iedereen die sterk gemotiveerd is te werken aan zijn/haar gezondheid.
Kosten
De kosten van dit programma zijn inkomensafhankelijk. Uitgangspunt is dat het voor iedereen haalbaar moet zijn hieraan deel te nemen, inclusief voor mij om mijn tijd hierin te kunnen steken.
Informatieavonden
Er zijn op dit moment geen informatieavonden gepland. Heb je interesse, mail me en we komen met elkaar in contact.
Voor informatie of vragen: coen.van.veenendaal@gmail.com
Literatuur en boeken
Antonovsky A. (1987). Unraveling the mystery of health—How people manage stress and stay well. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Barash MI, Hirshberg C. (1995) Remarkable Recovery, what extraordinary recoveries tell us about getting well and staying well. 1995 Remarkable Recovery Books
Antonovsky A. (1996). The salutogenic model as a theory to guide health promotion. Health Promotion International, 11, 11–18.
Eriksson M, Lindström B. (2006). Antonovsky’s sense of coherence scale and the relation with health: a systematic review. Journal of Epidemiology and Community Health, 60(5), 376–381
Eriksson M, Lindström B. (2007). Antonovsky’s sense of coherence scale and its relation with quality of life: A systematic review. Journal of Epidemiology and Community Health, 61(11), 938–944
Ornish D. The Spectrum, a scientifically proven program to feel better, live longer, lose weight and gain health. 2008 Ballentine books New York.
Eriksson M, Lindström B. (2010). Bringing it all together: The salutogenic response to some of the most pertinent public health dilemmas. In A. Morgan, E. Ziglio, & M. Davies (Eds.), Health assets in a global context: Theory, methods, action (pp. 339–351). New York: Springer.
Jacobs TL, Epel ES, Lin J, Blackburn EH, Wolkowitz OM, Bridwell DA, Zanesco AP, Aichele SR, Sahdra BK, MacLean KA, King BG, Shaver PR, Rosenberg EL, Ferrer E, Wallace BA, Saron CD. (2011) Intensive meditation training, immune cell telomerase activity, and psychological mediators. Psychoneuroendocrinology. 2011 Jun;36(5):664-81.
Ornish D, Lin J, Chan JM, Epel E, Kemp C, Weidner G, Marlin R, Frenda SJ, Magbanua MJ, Daubenmier J, Estay I, Hills NK, Chainani-Wu N, Carroll PR, Blackburn EH. (2013) Effect of comprehensive lifestyle changes on telomerase activity and telomere length in men with biopsy-proven low-risk prostate cancer: 5-year follow-up of a descriptive pilot study. Lancet Oncol. 2013 Oct;14(11):1112-20.
Ruiz-Núñez B, Pruimboom L, Dijck-Brouwer DA, Muskiet FA. (2013) Lifestyle and nutritional imbalances associated with Western diseases: causes and consequences of chronic systemic low-grade inflammation in an evolutionary context. J Nutr Biochem. 2013 Jul;24(7):1183-201.
Mittelmark, MB, Bull T. (2013). The salutogenic model of health in health promotion research. Global Health Promotion, 20(2), 30–38.
Zhu Y, Yan Y, Gius DR, Vassilopoulos A. (2013) Metabolic regulation of Sirtuins upon fasting and the implication for cancer. Curr Opin Oncol. 2013 Nov;25(6):630-6
Moore J, Fung J. (2013) The complete guide to fasting. Heal Your Body Through Intermittent, Alternate-Day, and Extended Fasting. Victory Belt Publishing 2013
Kox M, van Eijk LT, Zwaag J, van den Wildenberg J, Sweep FC, van der Hoeven JG, Pickkers P. (2014) Voluntary activation of the sympathetic nervous system and attenuation of the innate immune response in humans. Proc Natl Acad Sci U S A. 2014 May 20;111(20):7379-84.
Takeda M, Sato T, Hasegawa T, Shintaku H, Kato H, Yamaguchi Y, Radak Z. (2014) The effects of cold water immersion after rugby training on muscle power and biochemical markers. J Sports Sci Med. 2014 Sep 1;13(3):616-23. eCollection 2014 Sep.
Mendelsohn AR, Larrick JW. (2014) Prolonged fasting/refeeding promotes hematopoietic stem cell regeneration and rejuvenation. Rejuvenation Res. 2014 Aug;17(4):385-9. doi: 10.1089/rej.2014.1595.
Cheng CW, Adams GB, Perin L, Wei M, Zhou X, Lam BS, Da Sacco S, Mirisola M, Quinn DI, Dorf TB, Kopchick JJ, Longo VD. (2014) Prolonged fasting reduces IGF-1/PKA to promote hematopoietic-stem-cell-based regeneration and reverse immunosuppression. Cell Stem Cell. 2014 Jun 5;14(6):810-23.
Fransen H, Visscher A. (2014) Versterk je genezend vermogen op 5 niveaus. Ankhhermes 2014
Younge JO, Gotink RA, Baena CP, Roos-Hesselink JW, Hunink MG. (2015) Mind-body practices for patients with cardiac disease: a systematic review and meta-analysis. Eur J Prev Cardiol. 2015 Nov;22(11):1385-98.
Johns SA, Brown LF, Beck-Coon K, Monahan PO, Tong Y, Kroenke K. (2015) Randomized controlled pilot study of mindfulness-based stress reduction for persistently fatigued cancer survivors. Psychooncology. 2015 Aug;24(8):885-93.
Tsai HJ, Kuo TB, Lee GS, Yang CC. (2015) Efficacy of paced breathing for insomnia: Enhances vagal activity and improves sleep quality. Psychophysiology. 2015 Mar;52(3):388-96
Goldhammer AC, Klaper M, Foorohar A, Meyers TR. (2015) Water-only fasting and an exclusively plant foods diet in the management of stage IIIa, low-grade follicular lymphoma. British Medical Journal Case report
D’Aronzo M, Vinciguerra M, Mazza T, Panebianco C, Pereira SP, Graziano P, Pazienza V. (2015) Fasting cycles potentiate the efficacy of gemcitabine treatment in in vitro and in vivo pancreatic cancer models. Oncotarget 2015 Jul 30;6 (21):18545-57.
Shi J, Xiong L, Coa H, Jiang W, Liu B, Chen X, Liu C, Liu K, Wang G, Cai K, (2015) A Linear Dose-Response Relationship between Fasting Plasma Glucose and Colorectal Cancer Risk: Systematic Review and Meta-analysis. Sci Rep. 2015 Dec 1;5:17591. doi: 10.1038/srep17591.
Tinkum KL, Stemler KM, White LS, Loza AJ, Jeter-Jones S, Michalski BM, Kuzmicki C, Pless R, Stappenbeck TS, Piwnica-Worms D, Piwnica-Worms H. (2105) Fasting protects mice from lethal DNA damage by promoting small intestinal epithelial stem cell survival. Proc Natl Acad Sci U S A. 2015 Dec 22;112(51):E7148-54.
Brandhorst S, Choi IY, Wei M, Cheng CW, Sedrakyan S, Naverette G, Dubeau L, Yap LP, Park R, Vinciguerra M, Di Biase S, Mirzaei H, Mirisola MG, Childress P, Ji L, Groshen S, Penna F, Odetti P, Perin L, Conti PS, Ikeno Y, Kennedy BK, Cohen P, Morgan TE, Dorff TB, Longo VD. (2015) A Periodic Diet that Mimics Fasting Promotes Multi-System Regeneration, Enhanced Cognitive Performance, and Healthspan. Cell Metabolism 2015 Jul 7;22(1):86-99.